IZ PUŠKARNICA ČVRSTA VERA: Slavko Milić publikovao istoriju o plemenu Bjelica i njihovom stradanju na brojnim ratištima

BJELICE, jedno od devet plemena u Katunskoj nahiji, staroj Crnoj Gori, vekovima na svom kamenu čuva pravoslavnu bogomolju posvećenu Uspenju Presvete Bogorodice, koja se branila i odbranila od raznih osvajača dok su pohodili ovim krajem.

Privatna arhiva

 Ono što je izdvaja od drugih crkava jesu ugrađene puškarnice umesto prozora, čak 15, iz kojih je sevala jaka vera. Podignuta je 1680. godine trudom čuvenog vojvode Milije Radonjina i bratstvenika Milića.

Crkva je izrazito mala građevina sa plitkom, polukružnom apsidom i prezidanim zvonikom na preslicu, sa jednim otvorom za zvonom. Pokrivena je kamenim pločama. Unutrašnjost je izgrađena poluobličastim svodom koji se oslanja na bočne zidove. Tu je i niz uskih proreza razmeštenih po svim zidovima, koji su služili kao puškarnice.

- I upravo su puškarnce raritet ovog hrama. One su umesto otvora, odnosno prozora, služile za odbranu naroda od neprijatelja. Crkva je smeštena na mesnom groblju u selu Resna. Narod je naziva i crkvom svete Gospođe, a poznata je i kao zadužbina Milije Milića - kaže za "Novosti" jedan od potomaka slavnih predaka, izuzetni poznavalac istorije svoga kraja, mr Slavko Milić, podsećajući da se istorijski događaj za ovu crkvu zbio 1714. godine, prilikom napada Turaka na Crnu Goru, pod vođstvom Numan-paše Ćuprilića, vezira i bosanskog guvernera, kada su u odbrani hrama poginuli vitezovi-vojvoda Vukan i devetorica braće Milića.

Na ulazu ove bogomolje uklesane su Njegoševe reči:

"Braniše se sedam danah devet bratah bez prestana, sedamdeset i dva više barjaktara što ubiše oko crkve na sve strane dok ih izda džebana. Turci oltar provališe, sa oltara ih sve pobiše".

Nije ovo jedini događaj za Bjelice koje ih je uvrstio u crnogorske besmrtnike. Značajan je za njih i onaj s početka decembra 1756. godine.

- Tada su Crnogorci odneli pobedu nad brojnom turskom vojskom bosanskog vezira Ćamil Ahmet-paše, u bjelićkom selu Prediš. U krvavom sukobu stradali su mnogi bratstvenici. Vladika Vasilije napustio je Crnu Goru pre napada, s namerom da u Beču ili u Petrogradu izdejstvuje odlaganje turske ofanzive, ali u tome nije uspeo. Turci su napali sa tri strane - od Grahova, Nikšića i Podgorice, i prodrli do Čeva. Crnogorci, bez praha i olova nisu mogli pružiti značajniji otpor, ali je zahvaljujući vezama guvernadura Stanka Radonjića s Bokeljima, jedan Rišnjanin prebacio nekoliko hiljada fišeka. Nadiranje turske vojske pod komandom ađutanta Ahmet-paše Ćehaje i bosanskog vezira Mehmed-paše, sa 20.000 bašibozuka, počele su krajem 1756.godine. Veliki deo glavnih snaga turske vojske nadirao je preko Nikšića ka Čevu. 

- Drugi deo hercegovačkih Turaka, pod zapovedništvom begova Čengića, Ljubovića i Resulbegovića, preko Vilusa-Grahova-Cuca prema Čevu. Njima su sa istoka podršku pružile snage kapetana Parmakovića i Hadži-bega Osmanagića iz Spuža i Podgorice, koje su nadirale preko Zagarača. Borci iz Katunske nahije, pretpostavlja se da ih je bilo manje od četiri hiljade, pod komandom svojih plemenskih starešina i guvernadura Stanislava Stanka Radonjića pružli su veliki otpor. Crnogorski narod uništavao je sve što bi na bilo koji način moglo pomoći Turcima u vremenu velikih hladnoća, pa čak i sopstvene kuće i štale. Snabdevanje otomanske vojske postojalo je sve teže i rizičnije. Posle tri sata teške borbe, turski poraz bio je potpun 3. decembra 1756. godine. U tom sukobu teško je ranjen, pa čak se veruje i poginuo, turski komandat Osman-paša - ističe Milić.

Naš sagovornik podseća i bitku za Skadar u kojoj je poginuo njegov bratstvenih, čuveni crnogorski oficir Gorčin M. Milić na utvrđenju Taraboš, gde se oko 8.000 Crnogoraca (Katunska, Riječka i Crmnička brigada) borilo sa oko 20 starih topova. Hroničari toga vremena su zapisali da je junak iz kuće Milića pronađen kako leži zgučen izrešetan mitraljeskim rafalom u zidinama Tarabiša sa sabljom u ruci koju je čvrsto držao. Borbu za slobodu skupo su platili Milići. Ne zaboravljaju oni ni herojstvo vojvode Tomaša Milića koji je sa dvadeset godina poginuo u sukobu sa Turcima u mestu Šobajići tokom pohoda Sulejman-paše. Bio je u to vreme najmlađi crnogorski vojvoda!

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije