DUHOVI PROŠLOSTI U BAROKNOJ VAROŠI: Sentandreja biser kulture - Najpoznatiji srpski grad u Mađarskoj svedoči o burnim minulim vremenima
NEDALEKO od Budimpešte nalazi se Sentandreja, najpoznatiji srpski grad u Mađarskoj, nekadašnje sedište srpskog patrijarha, a sada Eparhije budimske.
Foto Milena Grubor
U ovoj baroknoj varoši, u koju se za vreme Velike seobe Srba 1690. godine pod vođstvom Arsenija Trećeg Čarnojevića doselilo oko 8.000 srpskih porodica, i dalje su vidljivi tragovi burne prošlosti srpskog naroda.
Doseljavanjem Srba u 15. veku počinje novija istorija ove varoši koja svoj uspon beleži u 18. veku. Sa Srbima je došao i manji broj pripadnika drugih pravoslavnih i nepravoslavnih naroda i etničkih grupa, Jermena, Bugara, Grka, Vlaha i Dalmatinaca, koji su bežali pred najezdom Otomanske imperije.
Foto Milena Grubor
- Oslonjeni na privilegije dobijene od cara Leopolda Prvog, kasnije i na večiti ugovor sa caricom Marijom Terezijom i prava potvrđivana od drugih austrijskih vladara, Srbi su već krajem sedamnaestog veka u Sentandreji bili većinsko stanovništvo, a u osamnaestom veku uhvatili su ekonomski, kulturni, obrazovni korak sa velikom Evropom. Srpski doseljenici svojom preduzimljivošću, energijom i veštinom učinili su to mesto jednim od najnaprednijih u svojoj sredini - izjavio je za "Novosti" putopisac Zoran Matić.
Za nekoliko decenija podignute su i oslikane čuvene sentandrejske crkve: Saborna ili Beogradska, Blagoveštanska, Preobraženska, Požarevačka, Ćiprovačka, Opovačka i Zbeška, koje su sa svojim riznicama neprocenjivog bogatstva bile i ostale ponos srpskog naroda.
Foto Milena Grubor
- Požarevačka crkva u Sentandreji posvećena Svetom arhangelu Mihailu izgrađena je 1759. godine, a osveštana je 1763. godine. Predanje kaže da je ova crkva sagrađena uz potok Bučine na temeljima stare crkve brvnare, a naziv je dobila po gradu Požarevcu, iz kojeg su se u Sentandreju doselili vernici koji su odlazili u tu crkvu. Ikonostas ove crkve je zapravo stariji od nje same, jer je prvobitno bio postavljen 1742. godine u staroj Sabornoj crkvi - kazuje Matić i dodaje:
Foto Milena Grubor
- Još jedan od hramova Srpske pravoslavne crkve koji se nalazi u Sentandreji je i Blagoveštanska crkva koja je poznata i kao Grčka, posvećena Blagovestima. Blagoveštanska crkva u Sentandreji se dosta razlikuje od drugih hramova u ovom gradu, pre svega jer nema portu koja je uobičajena u drugim crkvama. Jedna od znamenitosti Sentandreje je svakako i Bogorodičina crkva, poznata Saborna ili Beogradska. Najveći i glavni hram Srpske pravoslavne crkve u Sentandreji je upravo ova crkva, koja se nalazi pored dvora Budimske eparhije Srpske pravoslavne crkve. Ova crkva je građena u baroknom stilu u periodu od 1756. do 1763. godine, a posebnu vrednost u crkvi ima njen ikonostas, koji je urađen u rokoko stilu.
Foto Milena Grubor
SAČUVANE KUĆE VELIKANA
DOM srpskog književnika Jakova Ignjatovića (na slici) i dalje prkosi vekovima, a očuvana je i kuća u kojoj je boravio najznačajniji srpski lingvista 19. veka, reformator srpskog jezika, sakupljač narodnih umotvorina i pisac prvog rečnika srpskog jezika Vuk Stefanović Karadžić, po kojem je nazvan jedan od trgova ove varoši. Danas u Sentandreji postoji samo jedna srpska kafana koja okuplja malobrojno srpsko stanovništvo, a pored koje se nalazi spomenik knezu Lazaru Hrebeljanoviću, na kojem je, kako predanje govori, i dalje postavljen krst koji je označavao njegov grob.
Foto Milena Grubor
SAČUVANI TRAGOVI UMETNOSTI
DAVNO još veliki srpski pisac Jakov Ignjatović je rekao: "I kad u Sent Andreji jednom nestane Srba, a jednom će ih nestati, onda će im obronak divnih planina biti grob, zvuk zvona njihovih hramova propratiće ih u večnost, a hramovi će ostati kao spomenici njihovog duha i života." Tako i beše, pa su u ovoj baroknoj varoši sačuvani tragovi srpskih umetničkih ostvarenja iz perioda od 14. do 19. veka koji su izloženi u Muzeju Budimske eparhije.
Preporučujemo
OLIVER STOUN O VUČIĆU: Predsednik Srbije dobio veliku pohvalu od čuvenog reditelja
05. 12. 2022. u 22:03
Pratite nas i putem iOS i android aplikacije
Pratite vesti prema vašim interesovanjima
Pročitajte više
"ZALjUBILA SAM SE U DRUGOG" Zašto su raskinuli Rada i Milan?: "Bilo je užasno, neko mu je javio"
RADA neretko govori o odnosu sa Milanom, a jednom prilikom ispričala je detalje njihovog raskida.
28. 12. 2024. u 12:46
"KAD IZGUBI FINALE SKOČIO BIH SA 60. SPRATA": Trener Danila Medvedeva ipak optimista, cilja na novu veliku titulu
Ruski teniser Danil Medvedev je verovatno jedini u istoriji koji je izgubio dva finala gren slema u kojima je vodio sa 2:0 u setovima. I to isto, na Australijan openu u razmaku od samo dve godine.
28. 12. 2024. u 11:57
PORODIČNA TRAGEDIJA NAŠEG GLUMCA: Majka ubijena hicem u potiljak, ubica stan zapalio benzinom
UBICA se podrobno pripremao za zločin, pa je ispred njenog stana na Bežanijskoj kosi danima bacao petarde da bi navikao komšije na zvuk pucnjave.
28. 12. 2024. u 08:50
MLADI PORFIRIJE: Kako je patrijarh srpski izgledao u mladosti (FOTO)
PATRIJARH Porfirije, koji se poslednje skoro četiri godine nalazi na čelu Srpske pravoslavne crkve, rođen je pre 63 godine u Bečeju, kao Prvoslav Perić. Odrastao je u Čurugu, gde je završio osnovnu školu. Odatle je kasnije krenuo u svet.
27. 12. 2024. u 12:05
ZVAO ME ZBOG CECE: Knez otkrio da li se plašio Arkana
PEVAČ Nenad Knežević Knez otvorio je dušu i progovorio o svojim počecima, saradnji sa Cecom ali i druženju s Arkanom, momentu kada su svi pevali njegovu pesmu, a niko nije znao ko je on... Prvo je otkrio da ima nastupa više nego ikad.
28. 12. 2024. u 14:56
LUKAS ŽESTOKO O SEVERINI POSLE IZJAVE O JASENOVCU: "Ona je budala, priča bljuvotine o Srbiji, a sin joj Srbin"
U NOVOM izdanju emisije "Četiri i po žene", kod voditeljki Zine Al Sattaf, Katarine Odalović, Jadranke Jevtić i Maje Mojsovski Rašević, gost je bio pevač Aca Lukas.
27. 12. 2024. u 09:30
UKRAJINA U RAT POSLALA ROBOTE BEZ IJEDNOG ČOVEKA: Bitka dobila neočekivani ishod (VIDEO)
BRIGADA Ukrajinske nacionalne garde izvestila je o uspešnom napadu u kome su učestvovali samo roboti - od kopnenih robota naoružanih mitraljezima do letelica borbenih dronova. Ovi roboti su napali ruske položaje u Harkovskoj oblasti, na severu Ukrajine, i - pobedili.
27. 12. 2024. u 09:04
DRAMA U KOMŠILUKU: Otkrivena nepoznata letelica, stanovnici upozoreni da potraže skloništa
RUMUNSKI radarski sistemi otkrili su sinoć mali leteći objekat, za koji se sumnja da je dron, koji je ušao u nacionalni vazdušni prostor do šest kilometara u jugoistočnom okrugu Tulčea, saopštilo je ministarstvo odbrane Rumunije.
27. 12. 2024. u 09:23
BILjANA O RAZVODU: Bolje bolan kraj, nego bol bez kraja
BILjANA je nedavno prokomentarisala epidemiju razvoda na domaćoj estradi.
27. 12. 2024. u 22:26
Najnovije iz rubrike
PUSTITE ME DA OPLAKUJEM DECU BEZ VAŠIH PROTESTA I POLITIKE: Potresne reči majke Sare i Valentine koje su poginule u tragediji u Novom Sadu
MAJKA petogodišnje Sare i devetogodišnje Valentine koje su nastradale u tragediji kada se nadstrešnica na Železničkoj stanici u Novom Sadu srušila kaže da ne želi proteste već da oplakuje svoju decu u miru.
28. 12. 2024. u 21:18
"HVALA VUČIĆU ŠTO JE DOŠAO, IZJAVIO SAUČEŠĆE": Reči majke Sare i Valentine koje su poginule u tragediji na Železničkoj u Novom Sadu
MAJKA petogodišnje Sare i devetogodišnje Valentine koje su nastradale u tragediji kada se nadstrešnica na Železničkoj stanici u Novom Sadu zahvalila se predsedniku Srbije Aleksandru Vučiću i gradonačelniku Novog Sada Milanu Đuriću
28. 12. 2024. u 21:15
NE ŽELIM DA SE TO RADI U IME MOJE DECE: Majka Sare i Valentine koje su poginule u tragediji na Železničkoj u Novom Sadu o protestima
MAJKA petogodišnje Sare i devetogodišnje Valentine koje su nastradale u tragediji kada se nadstrešnica na Železničkoj stanici u Novom Sadu rekla je da kada gleda proteste "ne želi da se ljudi tuku niti incidente i da ne želi da se to radi u ime njene dece".
28. 12. 2024. u 21:14
JA SAM TAJ DAN UMRLA SA SVOJOM DECOM: Ispovest majke devojčica koje su poginule u tragediji Železničkoj stanici u Novom Sa
ČLANOVI porodice Firić, a koja je izgubila tri člana u novosadskoj tragediji: petogodišnju Saru, devetogodišnju Valentinu i njihovog deku, pedesettrogodišnjeg Đorđa govore u emisiji "Kad tuga progovori" na TV Prva. Srbija će po prvi put ima priliku da čuje i reči majke nastradalih devojčica.
28. 12. 2024. u 21:02
MILAN IMAO ZAKAZANI SUSTRET NA PLANINI: Majka otkrila sve detalje
MAJKA nestalog Milana Đorđevića, Marica Đorđević izjavila je da se mladić uoči nestanka žalio da ne može da spava i da ga nešto važno muči.
28. 12. 2024. u 20:17
Komentari (0)