KALENDARI IZ MEDVEDNJAKA OD PRE ČAK 80 VEKOVA: Selo kod Smederevske Palanke krije tajne najstarijeg pisma i matematike

NEMA praistorijskog naselja koje se može uporediti sa onim na lokalitetu Medvednjak u selu Grčcu, kod Smederevske Palanke, koje je trajalo u kontinuitetu, neverovatnih 1.700 godina, a zatim se misteriozno ugasilo.

Foto lična arhiva

Nalazi pokazuju da su ovde od 6200. do 4500. godine pre nove ere dolazili putnici sa prostora današnje Bugarske, Grčke, Turske, Francuske.

- Sasvim je umesno porediti Medvednjak sa centrom "praistorijske Evropske unije" - kaže arheolog prof. dr Milorad Stojić. - To neolitsko naselje ima veoma izražen verski karakter, a prema trajanju i drugim karakteristikama jedinstveno je u Evropi. Predmeti pronađeni na Medvednjaku dokumentuju do sada manje poznate aspekte protostarčevačke i vinčanske zajednice, kao što su vera, kalendarsko znanje, merenje vremena, astronomija, znakovno obeležavanje brojčanih vrednosti, proricanje, kontakti sa udaljenim zajednicama.

O tome svedoče mesečevi i sunčevi kalendari prikazani na zubima divlje svinje, računski zapisi urezani u kosti, astronomske sprave, instrumenti za gatanje, lični ukrasni predmeti, mogućno, i zvezdane, astrološke karte.
Na predmetima od kosti i kamena sa Medvednjaka nalaze se istovetni brojevi ureza koji se jednostavno mogu tumačiti kao prikaz ciklusa Sunca i Meseca, ali i druge oznake koje se mogu dešifrovati kao cifre!

- Precizno uobličene oznake na kostima i kamenu, nesumnjivog matematičkog značenja, ukazuju na postojanje dogovorenih, konvencionalnih znakova za izražavanje aritmetičkih vrednosti - smatra dr Stojić. - Na Medvednjaku je funkcionisao konvencionalni aritmetički sistem, koji se sastojao od četiri upečatljiva grafička znaka. Ovaj originalni numerički sistem je nastao iz potrebe da se prikažu saznanja o prirodi, trajanju i toku određenih univerzalnih procesa, kao što su ciklusi Meseca i Sunca.

Foto: Фото лична архива

POGLEDAJ GALERIJU

Taj kalendarski i numerički sistem funkcionisao je samo u svešteničkom staležu naseobine na Medvednjaku, smatraju naučnici.

- Oni su koristili predmete od kostiju na kojima su kompleksne informacije urezivali grafemama, a izvesno je da su ti znakovi imali i svoj zvučni izraz u jeziku - objašnjava dr Stojić. - Bez obzira na to što je upotrebljavan veoma ograničeno i što ga je, verovatno, koristio samo stalež koji se brinuo o kultu, može se u izvesnoj meri govoriti o pokušaju stvaranja grafičkog sistema, "pretpisma". Imajući na umu hronologiju ovih koštanih predmeta, proističe da je najstariji sistem grafičkog sporazumevanja u okvirima evropske neolitske kulture nastao negde u 6. milenijumu pre nove ere u Medvednjaku.

Sunčevi i mesečevi kalendari urezani u kljove divljeg vepra, navigacioni instrumenti od kosti i kamena donedavno nisu bili dostupni javnosti. Iako svetskog značaja, lokalitet Medvednjaka je tek delimično istražen, a samo deo pronađenih predmeta je izložen u Narodnom muzeju u Smederevskoj Palanci.

- To je samo deo kulturnog blaga Medvednjaka. Stotine predmeta, a najviše figurina od pečene zemlje, kosti i kamena nalazi se u nekoliko privatnih kolekcija - kaže dr Stojić. - Najveći broj artefakata iz tih zbirki nađen je na okućnicama tri domaćinstva, u samom središtu lokaliteta, koji zvanična nauka nikada nije istraživala.

Da bi se ovo kulturno blago spaslo od zaborava stvoren je projekat "Objavljivanje arheološke građe iz privatnih kolekcija" čiji su autori i pokretači pokojni akademik Borislav Jovanović, dr Rastko Vasić, naučni savetnik, i dr Milorad Stojić.

Cilj projekta je da se objavi arheološka građa iz Srbije koja se nalazi u muzejima u zemlji i inostranstvu, fakultetima, institutima, školama, bibliotekama, domovima kulture i privatnim kolekcijama - kaže dr Stojić.

Sagovornik "Novosti" napravio je monografiju o Medvednjaku koja samo izgleda kao knjiga, a u stvari je jedini muzej i celovita prezentacija izuzetnog lokaliteta. Ko poseti ovo idilično seoce, ne može ni da pretpostavi da se pod njegovim temeljima, baštama i njivama, krije metropola i verski centar stariji od 8.000 godina. Predmeti pronađeni na njemu ukazuju na kulturne veze lokaliteta u Grčcu sa područjima Kosova, istočnim delovima Balkanskog poluostrva, Grčke, Oltenije, Donjeg Podunavlja, područje Karpata, istočnog Mediterana, Pariske regije.

- Položaj naselja Medvednjak u samom centru teritorije protostarčevačke i vinčanske kulture u Donjem Pomoravlju, u zoni Velike konfluence: ušća Save, Tise, Tamiša, Morave i Peka u Dunav, gde se ukrštaju svi prirodni putevi sa celog područja te zajednice, idealno je mesto za središte jedne zajednice - kaže dr Stojić.

- Veze središta vinčanske kulture iz Grčca dosezale su do zapadne Evrope, što potvrđuju nalazi iz Pariske regije, juga i krajnjeg istoka Balkanskog poluostrva, područja Karpata. Brojne školjke i izrađevine od njih ukazuju na veze sa područjem toplih mora. Od posebnog značaja su koštani predmeti kojih je na Medvednjaku pronađeno više nego u celoj jugoistočnoj Evropi. Neki od njih su apsolutno jedinstveni!

Preporučujemo

Društvo

0 2

ARHEOLOŠKO NALAZIŠTE “VRELO”: Završena ovogodišnja istraživanja

07. 09. 2020. u 16:52

Kultura

1 8

DRŽAVA ČUVA ARHEOLOŠKO NALAZIŠTE U VINČI: Za Belo brdo tri miliona evra, skoro pola miliona dolara i od SAD (FOTO)

03. 09. 2020. u 21:18

Srbija

0 9

BILI SU SKRIVENI 120 GODINA: Arheološko otkriće u Smederevskoj tvrđavi, nađeni ostaci topovske kule i cevi do hamama

17. 08. 2020. u 15:30

Srbija

0 11

OTKRIVENA CRKVA IZ SREDNjEG VEKA: Arheolozi na obroncima oštrog vrha Ostrvica, kod Rudnika

14. 08. 2020. u 16:54

Politika

0 2

NA RED DOŠLA I VAROŠKA KAPIJA: Počela realizacija druge faze arheoloških radova u Smederevskoj tvrđavi

13. 08. 2020. u 08:22

Društvo

1 17

NAŠAO NEPROCENjIVO BLAGO: Dragiša iz sela u Knjaževcu sređivao svoje dvorište, a otkrio neverovatnu stvar

13. 08. 2020. u 12:00

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije