U ČETVRTAK PROGLAŠENJE DOBITNIKA NOBELOVE NAGRADE ZA KNJIŽEVNOST Ulicka, Fose ili Uelbek

KAO i svake godine, prvi oktobarski dani protiču u znaku dodele Nobelovih nagrada, a sutra ćemo saznati i koji je to autor, po mišljenju osamnaestočlane Akademije, napisao "najizvrsnije delo sa idealističkim tendencijama". Upravo je tako definisan kriterijum za dodelu ovog "nenaučnog" priznanja, jedinog koje nije utemeljeno oporukom Alfreda Nobela, već se piscima dodeljuje od 1901. godine. Po običaju, razne institucije, listovi i pojedinci iznose svoje prognoze, a kladionice svoje kvote, u pokušaju da predvide ime ovogodišnjeg laureata. U prvom planu našlo se tridesetak pisaca čije bi ime sekretar Švedske akademije mogao pročitati u četvrtak u 13 časova.

Arhipelag

Možda neočekivano za one koji tvrde da se nagrada dodeljuje po dnevnopolitičkom ključu, među favoritima nema ni onih naklonjenih Ukrajini niti afričkih autora. Prognostičari su na prvo mesto stavili kinesku avangardnu spisateljicu poznatu pod pseudonimom Can Sue (1953), koja kod nas nije prevođena - za razliku od "drugoplasiranog" Juna Fosea (1959). Ovaj norveški plodni romansijer i dramski autor, pesnik i esejista može se čitati na srpskom u izdanju "Arhipelaga" i "Bluma".

Švedska akademija često je stavljala naglasak na malo poznate autore, iako je nagrada prošle godine pripala francuskoj feminističkoj ikoni Ani Erno. No, budući da je ona bila tek sedamnaesta žena ovenčana lentom u Stokholmu od 1901, malo je verovatno da će joj se već ove godine pridružiti kanadska pesnikinja En Karson (1950), sličnog feminističkog profila.

Međutim, za favoritkinju koja je prema prognozama na petom mestu, Ljudmilu Jevgenjevnu Ulicku (1943), malo ko bi smeo da prigovori da je odabrana po ma kom ključu (iako žena i otvorena kritičarka Putina) jer je reč o najvećoj živoj ruskoj autorki iza koje su kultne knjige, koje vole i naši čitaoci zahvaljujući kućama "Arhipelag" i "Paideia".

Istu kvotu kao i Ulickoj, kladionice su odredile i za rumunskog pisca Mirču Kartareskua (1956), koga na srpskom čitamo u izdanju "Kontrasta", kao i za kenijskog autora stalnog na ovim listama - Ngugi va Tiongo (1938) poznat nam je, pak, zahvaljujući prevodima "Čarobne knjige". Sa njima je izjednačen i kultni američki autor Tomas Pinčon (1937), koji i kod nas ima armiju poklonika zahvaljujući brojnim prevodima u izdanju "Lagune".

Iako se gotovo svakog oktobra ispostavi da su srpski izdavači bili za korak ispred, te su nam već predstavili bar neko delo novog nobelovca, među favoritima je i dalje mnogo, na prvu loptu, nepoznatih nam autora. Ipak, tu su i neprikosnoveni i nezaobilazni Haruki Murakami, Salman Ruždi, Mišel Uelbek, Margaret Atvud i Džojs Karol Outs, Karl Uve Knausgor, Laslo Krasnohorkai - ali i Stiven King, makar i na samom začelju.

Najveći a nepoznat

AUSTRALIJSKI pisac Džerald Marnejn, koga dugo pominju kao favorita za Nobelovu nagradu za književnost, i ove je godine u samom vrhu lista - iako ga "Njujork tajms" opisuje kao "najvećeg živog pisca na engleskom jeziku za kojeg većina ljudi nikada nije čula". Interesantno, i ovog puta se pokazalo da već postoji njegovo delo na srpskom - najpoznatiji roman Marnejna "Ravnice" u prevodu Miloša Mitića objavio je izdavač za koga takođe gotovo niko ne zna "Mali vrt". 

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije