SNAGA DUNAVA OD PAMTIVEKA DO NAŠEG DOBA: Muzej nauke i tehnike obeležio dan najšire, najdublje i naduže reke kod nas
DUNAV je po dužini druga reka u Evropi, ali u Srbiji, u koju ulazi kod Bezdana na severozapadu, a napušta je na ušću Timoka, na jugoistoku, Dunav je najduža reka. U Srbiji je najširi, najuži i najdublji.
Foto Muzej Nauke i tehnike
Ovako započinje knjiga "Dunav u Srbiji - putovanje kroz tehničke muzeje", koja je povodom 29. juna, Međunarodnog dana reke Dunav, dobila svoje novo ažurirano izdanje.
- Na ovdašnjim obalama Dunava ponikle su tehnološki najnaprednije kulture praistorijskog sveta, kulture Lepenskog vira i Vinče - piše u uvodu ovog zbornika, čije su urednice Jelena Jovanović Simić i Zorica Civrić, a objavio ga je beogradski Muzej nauke i tehnike. - Ovde je snaga Velike reke iskorišćena za izgradnju hidroenergetskog sistema koji je šezdesetih godina prošlog veka bio jedan od najkompleksnijih sistema svoje vrste u svetu. O životu ljudi na Dunavu i sa Dunavom, kao i o događajima koje reka pamti na svom toku kroz Srbiju, postoje brojna svedočanstva, a mnoga od njih čuvaju se u tehničkim muzejima.
Foto Muzej Nauke i tehnike
Autori radova sabranih u ovom izdanju su kustosi, istraživači istorije plovidbe, nauke, inženjerstva, građevinarstva, vazduhoplovstva, privrede, poljoprivrede, ribarstva i života na Dunavu i pored njega. Iz nje se može saznati o zanimljivim, poznatim i široj javnosti nepoznatim događajima čiji su junaci bili vladari, kapetani, brodari i piloti, graditelji i inženjeri, naučnici, vojnici, obični ljudi, kao i sam Dunav.
Čuvati i racionalno koristiti
MEĐUNARODNA komisija za zaštitu Dunava prvi put je 29. jun proglasila za dan ove moćne i velike evropske reke 2004. godine, i to na desetu godišnjicu potpisivanja konvencije o njenoj zaštiti, 1994. godine u Sofiji. Muzej nauke i tehnike od pre dve godine učestvuje u obeležavanju Međunarodnog dana reke Dunav, i to manifestacijama, događajima, kampanjama čišćenja obala i radionicama kako bi se istakao značaj reke i njenih pritoka za ljude, životinje i biljke i naglasila neophodnost međusobne saradnje u njenom očuvanju, racionalnom korišćenju i unapređenju.
Tekstovi otkrivaju detalje o dočeku kneza Mihaila Obrenovića u Turn Severinu 1867. godine, o prvim srpskim parobrodima, regulaciji plovnog puta kroz Đerdap u 19. veku, o matematičaru na Dunavu - Mihailu Petroviću Alasu, termoelektranama u oblasti Beograda, Dunavu kao reci vina, nemačkoj floti potonuloj u Prahovu. Kao i avionskim motorima podignutim sa dna Dunava, prvoj vatrogasnoj jedinici na vodi, počecima izgradnje beogradskog teretnog pristaništa - pravog industrijskog grada na obalama Dunava, odbrani od visokih voda u Vojvodini 1965. godine, o Dunavu na poštanskim markama, o ostvarenju inženjerskog sna - izgradnji hidroelektrane...
Foto Muzej Nauke i tehnike
Pored izlaska iz štampe ovog izdanja, u Galeriji "Aleksandar Despić" Muzeja nauke i tehnike, do kraja jula biće održana i izložba posvećena Dunavu, na kojoj će se naći fotografije eksponata iz Zbirke rečnog brodarstva Muzeja nauke i tehnike.
Dunav kroz Srbiju protiče u dužini od 588 km, i od praistorije, civilizacije Lepenskog vira i Vinče, pa do modernih vremena njegove obale i vode bile su svedoci raznovrsnih kulturnih procesa i značajnih istorijskih zbivanja. Na taj ogroman potencijal za istraživanja, podseća muzejska savetnica Gordana Karović, i sama podvodni arheolog. Ali, i dodaje da, uprkos svetskim trendovima, kod nas podvodna baština još nije prepoznata kao kulturni potencijal, i da lokacije arheoloških i istorijskih nalazišta u koritu Dunava nisu dovoljno poznate, što onemogućava rad na njihovoj pravnoj i fizičkoj zaštiti. Ipak...
Đerdapski brzaci i virovi
U ĐERDAPU je svaki kamen obeležen od brodaraca. Mnogi lađari i ribari, boreći se stolećima sa đerdapskim brzacima i virovima, razbiše i pogubiše na njima svoje brodove i čamce i izgubiše živote. Stoga, a da bi obeležili svaki pedalj ovih brzaka, to svakoj steni i svakom pragu nadenuše karakteristično ime: Razbojnik, Kaluđerov kamen, Kraljeva i Kraljičina stena, Pajina stena, stena Malog Branka, Velikog Branka, Stevina, Vučićeva, Crvena itd. Tu je Sprud ljubavi, Kamen bluda, Sprud tuge, Rukavac zabluda, Luda obala. Tu su tajne koje ni vekovi ne zbrisaše. Čitav jedan veliki, ali užasan život i nikad nedovršen, pretvoren u legendu - na ovo zapažanje Marinka Paunovića, iz dela "Đerdap i Timočka krajina", podseća Gordana Karović, u tekstu "Đerdapski piloti - locovi".
- U Zbirci rečnog brodarstva nalazi se izvestan broj dobro očuvanih, tipološki i hronološki raznovrsnih eksponata iz dunavskog korita, koji se ovom prilikom prvi put izlažu i predstavljaju javnosti - navodi Karovićeva. - Najstariji među njima je rimska opeka sa početka 2. veka nove ere, sa ostataka Trajanovog mosta koji se danas nalaze u akumulacionom jezeru formiranom izgradnjom hidroelektrana "Đerdap 1" i "Đerdap 2". Najduži ikada sagrađeni antički most, podignut između 103. i 105. godine, smatran je jednim od čuda tadašnjeg sveta.
Među autorima koji su dali svoj značajan dopinos ovom izdanju su i Saša Šepec, Filip Forkapić, Zorica Civrić, Darko Mladenović, Nenad Lukić, Snežana Toševa, Ilija M. Galonja.
Pratite nas i putem iOS i android aplikacije
Pratite vesti prema vašim interesovanjima
Pročitajte više
OČARAVAJUĆA: Najlepša srpska odbojkašica i bivši košarkaški reprezentativac uslikani zajedno (FOTO)
Mladi i lepi.
29. 06. 2025. u 21:39
OBJAVLjENA LISTA: Top 10 najmoćnijih vazduhoplovnih sila sveta
SPECIJALIZOVANI magazin "World Population Review" objavio je novu lista zemalja sa najvećim vazduhoplovnim snagama na svetu, zasnovanu na podacima prikupljenim do 2024. godine.
29. 06. 2025. u 20:47
OTKRIVENA TAJNA KOJU SU KRILI GODINAMA?! Kristijano Ronaldo i Georgina Rodrigez su sve preverili?
Zvezda portugalske reprezentacije i FK Al Nasr, Kristijano Ronaldo, i njegova devojka Georgina Rodrigez već godinama važe za jedan od najčuvenijih parova koji se, pritom, upoznao kao u bajci. Ali, može biti - da je sve to bila laž...
29. 06. 2025. u 12:42
PAKAO U ŠPANIJI: Nikada u istoriji nije bila takva situacija
REKORD zabeležen u El Granadu.
29. 06. 2025. u 22:03
ŠERIJATSKI ZAKON I - ODE GLAVA: Princeza (19) svirepo ubijena zbog preljube - smrt naredio njen deda, ne pomaže što je kraljeva kći
KADA je saudijska princeza, Mišal bint Fahd al Saud koja je bila član kraljevske porodice Saud ubijena 1977. godine, u javnosti je zavladao veliki i opravdan strah. Imala je samo 19 godina, a pogubljena je zbog preljube.
29. 06. 2025. u 19:47 >> 19:48
RUSIJA ZAPANjENA: Legendarna Jelena Isinbajeva se odrekla Putina, a sada je otkriveno - ovo
Jedna od najboljih ruskih sportistkinja svih vremena, atletičarka Jelena Isinbajeva, povukla je potez koji nije naišao na odobravanje mnogih u Ruskoj Federaciji, naročito jer se desio dok traje rat u Ukrajini. Najnovije vesti vezane za Isinbajevu dodatno su šokirale Rusiju.
29. 06. 2025. u 12:13
DOGOVORENO PRIMIRJE IRANA I IZRAELA: Tramp - Kraj rata; Bombe SAD nisu uništile nuklearna postrojenja? (FOTO/VIDEO)
RAT Izraela i Irana - 11. dan.
23. 06. 2025. u 08:17 >> 00:53
HAMNEI PREVARIO TRAMPA: Amerika gađala prazno nuklearno postrojenje?
VISOKI iranski izvori rekli su Reutersu da je većina visoko obogaćenog uranijuma na lokaciji Fordo uklonjena pre američkog napada.
22. 06. 2025. u 10:37
"SLAGALICA" OVO NE PAMTI: Takmičar od besa polupao taster
KVIZ "Slagalica" retko ima nesvakidašnje situacije tokom emitovanja, ali se neobični trenuci dešavaju, kao i u svakom programu uživo.
29. 06. 2025. u 14:51
Najnovije iz rubrike
POEZIJA KOJA LEČI: Jeleni Radovanović u Vršcu uručena prestižna nagrada „Vasko Popa“
TREĆU godinu zaredom prestižna nagrada "Vasko Popa" otišla je u ruke žene - višestruko nagrađivane pesnikinje Jelene Radovanović, koja živi i radi u Nemačkoj, a stihove stvara na srpskom i engleskom jeziku. Plaketu sa Popinim likom i novčanu nagradu, koju dodeljuju "Senzal kapital" i Grad Vršac, dobila je na jučerašnjoj svečanosti, tradicionalno upriličenoj na dan rođenja slavnog pesnika u njegovom Vršcu.
29. 06. 2025. u 20:00
TRI VEČERI UZ ZVUKE OBOE: U sali Beogradske filharmonije, od 30. juna do 2. jula
TOKOM osmog izdanja "Oboa Festa", od 30. juna do 2. jula u sali Beogradske filharmonije biće održana tri koncerta, kao i izložba instrumenata i majstorski kursevi.
29. 06. 2025. u 06:30
STIHOVI KOJI SE PAMTE: Književno veče sa Nebojšom Milovanovićem u Fondaciji Mozzart „Poezija živa” po drugi put očarala publiku
U VEČERI kada je svaka izgovorena reč imala težinu emocije, a svaki ton podsećao na lepotu jednostavnosti, Fondacija Mozzart bila je po drugi put domaćin posebnog kulturnog događaja – književne večeri „Poezija živa”, u kojoj su se glas, stih i muzika spojili u jedinstven umetnički doživljaj.
28. 06. 2025. u 10:00
U LESKOVCU - REGIONALNI PRAZNIK STRIPA: Balkanska smotra mladih strip autora u znaku jubileja Škole stripa grada domaćina
Leskovac je domaćin još jedne i to 27. Balkanske smotre mladih strip autora zahvaljujući kojoj se grad na Veternici ponovo nalazi u epicentru devete umetnosti celog regiona.
27. 06. 2025. u 12:38
SLAĐANA LETINČIĆ ZA "NOVOSTI": Novinarstvo i ja proslavljamo srebrnu svadbu, a obraz je najviša i najskuplja stvar (FOTO)
TELEVIZIJSKA novinarka i voditeljka Slađana Slađa Letinčić već skoro više od godinu dana urednica je informativnog programa i zaštitno lice emisije "Stav dana" na TV Newsmax Balkans.
27. 06. 2025. u 12:05
Komentari (0)