OTKRIVEN RIMSKI TITANIK U VIMINACIJUMU: Arheolozi kažu da je plovilo bilo duže od 20 metara i široko 3,5 metara (VIDEO)

BROD u dunavskoj luci nije nikakvo čudo, osim ako se reka i pristanište ne pronađu osam metara ispod tla antičkog Viminacijuma i udaljene 1,7 kilometara vazdušnom linijom od toka Dunava.

Arheološki institut

Veliki brod duži od dvadeset metara, konzerviran u glini, otkrio je pre nekoliko dana točak moćnog rudarskog bagera glodara na površinskom kopu uglja Drmno.

- Ovakvo otkriće je svedočanstvo o kontinuitetu civilizacija koje su živele na ovom prostoru i 18 vekova prenosile znanja - kaže prof. dr Miomir Korać, dugogodišnji direktor Arheološkog instituta i rukovodilac projekta "Viminacijum - rimski grad i vojni logor" - Reka je u prošlosti više puta meandrirala i menjala tok. Viminacijumski brodovi dokazuju da na našem prostoru nema dugih perioda nenaseljenosti, a otkriće rimskih brodova iz prvog veka pre nove ere, protivreči aktuelnim teorijama koje tvrde da su Rimljani stigli tek vek kasnije. To otvara pitanje da li su te teorije tačne i kakvo se prožimanje kultura ovde desilo. Viminacijum daje otkrića koja menjaju razumevanje istorijskih događaja i migracija.

Arheološki institut

Senzacionalnim otkrićem velikog broda na tri kilometra severoistočno od antičkog Viminacijuma i dva kilometra zapadno od sela Kličevac, poznatog po pronalascima iz praistorije, nastavljena je priča o misterioznoj viminacijumskoj floti. Arheolozi sada istražuju istorijske podatke o velikim zemljotresima ili klimatskim katastrofama koje su mogle da izazovu beg stanovništva i napuštanje velike flote koja je završila na dnu reke čije je korito trenutno zatrpano.

Ovu priču je pre nekoliko dana aktuelizovao bager "Glodar 5" dok je na temperaturi od 38 stepeni skidao slojeve tla da bi došao do dragocenog uglja. Na dubini od osam metara naišao je na ostatke nepoznatog objekta napravljenog od pravilno ređanih dasaka. Točak bagera je odmah zaustavljen, tehničar bagerista je obavestio dežurnog rudarskog inženjera, a ovaj je odmah pozvao ekipu iz arheološkog parka Viminacijum.

Arheološki institut

Arheolozi Nemanja Mrđić, Saša Redžić, Mladen Jovičić, Petar Kojadinović i Kristina Živković su u terenskim vozilima jurnuli po dnu kopa nalik peščanoj pustinji do ostatka brodskog pramca ispod litice iz koje su virile daske .

- Poučeni iskustvom iskopavanja drevnih brodova iz marta 2020. odmah su ustanovili da bager kopa slojeve drevnog korita Dunavca, rukavca Dunava - kaže prof. dr Korać. - Reka je u prošlosti više puta meandrirala i menjala svoj tok. U litici kopa visokoj 20 metara vidi se niz sukcesivnih slojeva šljunka, peska i mulja, u kojima su pronalažena brodska sidra.

Arheolozi su iskopali pristupne rampe u strmoj litici, a zatim počeli uklanjanje slojeva gline, peska i treseta kojim je brod bio zatrpan.

- Drvene daske i grede bile su i dalje vlažne, kao i pesak iznad broda, što objašnjava kako je brod ostao tako dobro očuvan - kaže prof dr Korać. - Veliku opasnost po drvenu hrastovu konstrukciju predstavljala je izuzetno velika vrućina koja je pretila da je prebrzo isuši i pretvori doslovno u prah. To su sprečili članovi konzervatorske ekipe Dragana Gavrilović, Kristina Ponjavić i Mihailo Mandrapa. Ustanovljeno je da je brod očuvan u dužini od 13 metara, a da je njegova širina iznosila 3,5 metara. Preživela je krma sa središnjim delom broda, dok je pramac oštećen radom bagera, a pretpostavlja se da je brod bio dugačak više od 20 metara. Pokretan je veslima, a u pogodnim situacijama je mogao koristiti pomoćno jedro.

Arheološki institut

Arheolozi kažu da su ostaci broda veoma slični onima nađenim 2020. ali da se bez detaljnih multidisciplinarnih analiza ne može sa sigurnošću utvrditi iz kog perioda oni potiču, pošto su se slični koristili skoro 18 vekova!

- Po opštim dimenzijama brod se uklapa u dimenzije rimskih brodova kakvi su posvedočeni na Trajanom stubu u Rimu, gde je prikazan upravo dolazak Rimljana na Dunav i njihova flota - kaže prof. dr Korać. - Centralno mesto za grupisanje rimskih legija i brodova je bio Viminacijum. Međutim, brod ima elemente koji podsećaju na ranorimske, ali i na kasnoantičke i ranovizantijske. Konstruktivno on podseća i na brodove koji su od 11. do 17. veka bili je u upotrebi kod svih zaraćenih strana na Dunavu. Zato je on neprocenjivo svedočanstvo o kontinuitetu života i civilizacija. Sa brodovima koji su do sada nađeni na Viminacijumu naš lokalitet se izjednačio sa najvećim muzejima za brodove u Nemačkoj i Francuskoj. Za novootkriveno plovilo biće u narednim danima izrađena specijalna čelična konstrukcija kojom će biti prenesena u Arheološki park Viminacijum na dalju konzervaciju, a kasnije i prezentaciju.

Arheološki institut

VOJNA LUKA

NA svim do sada pronađenim brodovim u Viminacijumu bagerima su oštećeni delovi pramaca.

- To ukazuje na organizaciju i pravac usidrenja na kopnu, što opet ukazuje da su brodovi formirali značajnu flotu. Istorijski je poznato da je na Viminacijumu bila stacionirana jedna od najvažnijih luka na Dunavu, VIMINACIUM CLASSIS FLAVIA. Flota u Viminacijumu je potvrđena i u spisu Notitia dignitatum ili Vojnoadministrativnom registru iz 4. veka - kaže prof. dr Korać.

Foto: B. Subašić

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije