"ZAR MOGU IKADA SRBI ZABORAVITI?" Ovako su Nemci pisali o broju žrtava ustaškog terora
JAVNOST u Srbiji je poslednjih meseci suočena s mnoštvom informacija iz novinskih i drugih tekstova, kao i iz televizijskih emisija posvećenih zloglasnom koncentracionom logoru Jasenovac, s naglaskom na pokušaj utvrđivanja broja njegovih žrtava i oštro suprotstavljena tumačenja zavađenih učesnika ove zahuktale diskusije, piše istoričarka dr Mira Radojević u novom broju "Pečata".
Ako je reč o broju žrtava, istorijski izvori pokazuju da se o njima govorilo već krajem leta 1941. godine.
Zaplašena razmerama stradanja srpskog stanovništva na prostoru Nezavisne Države Hrvatske i bestijalnom surovošću ustaškog režima, Srpska pravoslavna crkva je u avgustu te godine uputila memorandum generalu Dankelmanu, glavnom zapovedniku nemačkih okupacionih trupa u Srbiji, s molbom da srpski narod zaštiti od potpunog uništenja.
Navodeći imena pobijenih, mesta stradanja i glavne vinovnike, istakla je da je, po njenim saznanjima, na različite načine umoreno oko 180 hiljada ljudi.
Broj ubijenih pominjali su potom i mnogi odgovorni činioci, među kojima istoričari najčešće izdvajaju nemačke oficire i zvaničnike. Imajući u vidu preciznost njihovih informacija, naglašavaju da je Harold Turner u septembru 1941. godine izveštavao o 200 hiljada ubijenih. Hajnrih Himler je u februaru 1942. pominjao likvidaciju oko 300 hiljada ljudi, a Gleze fon Horstenau da se broj ubijenih Srba kretao od dve do 700 hiljada, s tim što bi sam "želeo", kako je pisalo u izveštaju nemačkog poslanstva, "da broj od 300.000 smatra tačnom".
Ustaška vlada mu je govorila da je tokom ustanka i njegovog gušenja "izgubilo život 250.000 Hrvata i 200.000 Srba". Po njegovom mišljenju, broj Hrvata bio je "suviše visok", a broj Srba "suviše mali". Poznavajući okolnosti, zaključivao je: "Stvarno tačno ustanovljenje verovatno se uopšte nikada neće moći pogoditi."
U njegovim dokumentima iz novembra 1942. godine nalazi se i podatak da je na zapovest Maksa Luburića, "osnivača i prvog šefa koncentracionih logora u Hrvatskoj", u Staroj Gradiški ubijeno 80.000 ljudi, u Jasenovcu 120.000 i još 20.000 u drugim logorima. Zabrinuti zbog strateške bezbednosti područja, ugrožavanja komunikacija i porasta otpora, Nemci su u docnijim izveštajima s nezadovoljstvom zapažali sve masovnije srpske žrtve. Tako je Aleksandar Ler u septembru 1943. pisao o 400 hiljada ubijenih, a Ernest Fik u martu 1944. godine da se broj žrtava kreće između 600 i 700 hiljada.
Po mišljenju Hermana Nojbahera, iznetom nešto kasnije, ustaše su usmrtile oko 750 hiljada ljudi. U većini ovih dokumenata naglašava se da su vlasti NDH prevashodno bile usmerene na istrebljenje srpskog stanovništva.
S podacima nemačkog porekla donekle se slažu britanski izveštaji. Džordž Vilijam Rendel, britanski poslanik pri emigrantskoj vladi Kraljevine Jugoslavije u Londonu, pitao je u novembru 1942. godine njenog službenika Vladimira Milanovića: "Zar mogu ikad Srbi zaboraviti 600 hiljada pobijenih od Hrvata, i ako Pavelićevih."
Preporučujemo
TITO KRIO ISTINU: Kako su dokumenti o genocidu u NDH uništavani u Brozovo vreme?
23. 10. 2021. u 19:00
MASK ŠOKIRAO O ZELENSKOM: On je šampion svih vremena, izveo jednu od najvećih pljački SAD-a
ILON Mask, američki milijarder i budući šef komisije za smanjenje savezne vlade u administraciji novoizabranog predsednika SAD Donalda Trampa, nazvao je Vladimira Zelenskog šampionom svih vremena za „jednu od najvećih pljački“ Sjedinjenih Američkih Država.
30. 12. 2024. u 15:29
DRAMA U KOMŠILUKU: Otkrivena nepoznata letelica, stanovnici upozoreni da potraže skloništa
RUMUNSKI radarski sistemi otkrili su sinoć mali leteći objekat, za koji se sumnja da je dron, koji je ušao u nacionalni vazdušni prostor do šest kilometara u jugoistočnom okrugu Tulčea, saopštilo je ministarstvo odbrane Rumunije.
27. 12. 2024. u 09:23
NAKON PRIJAVE ZA NASILjE: Oglasila se bivša žena Milana Kalinića
MILAN i devojka A.V. su navodno u emotivnom odnosu...
30. 12. 2024. u 16:30
Komentari (6)