Feljton

FELJTON - ZLOUPOTREBA BOLNICA I ŠKOLA: Bošnjaci koristili artiljeriju sa položaja Unprofora

GLAVNI štab Armije BiH znao je za zabranu granatiranja civilnih ciljeva po Ženevskim konvencijama i locirao je ključne vojne centre, koncentracije trupa i logističke sisteme i oružje u populaciji i među stanovništvom.

ФЕЉТОН - ЗЛОУПОТРЕБА БОЛНИЦА И ШКОЛА: Бошњаци користили артиљерију са положаја Унпрофора

Foto iz izveštaja Nezavisne međunarodne komisije

Ovu taktiku PLO je koristio tokom opsade Bejruta od strane izraelskih snaga 1982. godine "Mir za Galileju". "Taktički su koristili civile da sakriju svoje snage. Artiljerija malog i srednjeg kalibra Armija BiH, kao i laka i ograničena vatrena sredstva, kao što su bacači granata, protivavionski topovi i protivtenkovsko ručno oružje, obično su montirani na kamione, prikolice ili vagone koji se nalaze u neposrednoj blizini objekata civilnog karaktera, kao što su škole, bolnice, vrtići. Puške i snajperski položaji bili su smješteni na krovovima zgrada i stanovima, prozorima i terasama civilnih zgrada.

Već u aprilu 1992. godine ARBiH je započela pucanje iz minobacača na ciljeve JNA u opštini Stari grad u centru grada. Načelnik Glavnog štaba TO pukovnik Hasan Efendić u knjizi memoara "Ko je branio Bosnu", opisao je taktiku ARBiH: "Ispostavilo se da je načelnik opštine Stari grad imao dva minobacača od 82 mm zarobljena od JNA. Ovi minobacači bi ispaljivali nekoliko granata, a zatim brzo mijenjali položaje. Četnici bi otvorili vatru po lokacijama s kojih su upravo minobacači pucali. Hadžibajrićeve baterije ponovo bi otvorile vatru sa drugih položaja, a četnici su ponovo reagovali vatrom, rušeći zgrade, ubijajući i ranjavajući ljude. Ovako se načelnik opštine igrao sa četnicima." (Efendić, 1998, str. 270)

PROTESTI GENERALA MORIONA

GENERALNI zapovjednik Unprofora Filip Morion 19. januara 1993. godine uputio je snažno protestno pismo predsjedniku Aliji Izetbegoviću, optužujući ga za provokacije ARBiH. U pismu je navedeno da su minobacači ARBiH redovno djelovali iz prostorija bolnice Koševo: "Potpisao sam izjave konkretnih svedoka da se to zaista dogodilo u ponedeljak 11. januara. Minobacač 82 mm bio je postavljen u prostorijama bolnice i ispalio je devet metaka. Direktna posljedica ovog nepoštenog i kukavičkog čina bilo je artiljerijsko i minobacačko granatiranje bolnice."

Pismo generala Moriona Aliji Izetbegović sa prestane da koristi bolnicu Koševo kao minobacački položaj nije promijenilo obrazac ponašanja ARBiH. U stvari, ARBiH je postala hrabrija. Sada je ARBiH započela pucanje minobacačima s lokacije 200 metara udaljene od zgrade PTT-a, u kojoj je bio smješten štab Unprofor u Sarajevu.

MINOBACAČ i snajperisti ARBiH otvorili su vatru na srpske položaje, vojnike i civile iz kasarne "Maršal Tito", u kojoj je bio smješten Ukrajinski bataljon Unprofora, sa položaja u neposrednoj blizini zgrada PTT inžinjeringa, u kojima je bio smješten štab sektora Unprofora u Sarajevu, i iz prostorija bolnice na Koševu, kao i sa brojnih položaja smještenih u gusto naseljenim dijelovima grada. Komandant sektora Unprofora u Sarajevu general Luis Makenzi napomenuo je u svojim memoarima:

"Omiljena tehnika Teritorijalne odbrane Sarajeva bila je postavljanje oružja u blizini naših položaja... Ako se uzvrati vatra, to im je i dalje išlo u korist, jer bismo tada izvijestili da su nas Srbi granatirali." (MacKenzie. 1993, str. 309). General Luis Makenzi upisao je 22. jula 1992. godine u svoj dnevnik opis incidenta, kada su minobacači ARBiH bili postavljeni na položaj pored kanadskog bataljona Unprofora u kampu Bevor. Svi zahtjevi komandi ARBiH za uklanjanje minobacača bili su beskorisni. Kad su otvorili vatru, kanadski bataljon je otišao u sklonište. Srbi su uzvratili vatru, nanoseći velike štete kanadskom logoru. Ovo nije izolovani incident. Sličan incident dogodio se 11. jula 1992. godine, a tiče se položaja ukrajinskog protivbaterijskog radara Unprofora. Kao i kod incidenta u kampu Bevor, vojnici ARBiH svoje teško naoružanje premjestili su na položaj Unprofora i otvorili vatru. Srpske snage uzvratile su vatru. U nastavku sukoba, vojnici ARBiH granatirali su položaj UN, ubivši jednog oficira UN, a četiri su povrijedili. (MacKenzie. 1993, str. 321)

NAJVAŽNIJA taktika bila je upotreba medicinskih ustanova ARBiH kao "ljudskog štita". Dejvid Oven je u knjizi memoara muslimanske artiljerijske napade iz bolnice Koševo opisao kao "najgrublju i najbolje dokumentovanu epizodu muslimanskih vojnih jedinica koje provociraju Srbe da pucaju na njihove, na Muslimane." On je naveo:

"Tim UNMO-a (Vojni posmatrači Ujedinjenih nacija), blizu bolnice Koševo u Sarajevu, bio je svjedok posade minobacačka bosanske vlade koja je bila postavljena u krugu bolnice i pucala preko bolnice na srpsko područje. Brzo su se spakovali i otišli, da bi samo vojni posmatrači Ujedinjenih nacija mogli da vide kako dolazi televizijska ekipa i zatim snimaju uzvratno srpsko granatiranje bolnice (Owen, 1996, str. 112)."

Komandant Unprofora u Bosni i Hercegovini general Majkl Rouz u knjizi "Borba za mir" smatrao je da je ARBiH svoje oružje instalirala usred civilnih područja, na primjer, u sarajevskoj bolnici i da: "Bosanci su očigledno odabrali ovu lokaciju sa namjerom da privuku srpsku vatru, u nadi da će rezultirajući pokolj dodatno nagnati međunarodnu podršku u njihovu korist." (Rose, 1988, str. 254)

KADA je Filip Morion, francuski general koji je komandovao snagama UN u Bosni od 1992. do 1993. godine, svjedočio na suđenju Slobodanu Miloševiću, rekao je da su Muslimani "vrlo često koristili minobacače na Koševu u provokativne svrhe". (ICTY, 2004, Prosecutor v. Slobodan Milosevic, str. 32047)

Zamjenik šefa CSB-a Sarajevo Zlatko Bećkanović bio je svjedok jedne takve provokacije i opisao ju je u svojoj knjizi:

"Jednog dana, dok sam čekao autobus udaljen oko 100 metara od uništenog porodilišta, čuo sam pucnjavu i šištanje hitaca koji su poticali iz bolnice (Koševo). Ispaljene su tri salve. Tada sam ugledao luksuzni automobil američke izrade i dva džipa obojena u crnoj, tamnozelenoj i kaki boji, na izlasku iz bolnice... Vozila su brzo nestala. Sve sam razumio i počeo da hodam ne čekajući autobus. Nekoliko minuta kasnije četiri projektila su pogodila stanicu." (Bećkanović, 2016, str. 183)

Sudeći po opisu oružja postavljenog na pik ap džipovima, topovi su bili minobacači M20 od 75 mm dometom od 6.000 metara i vjerovatno su pripadali HOS-u ili HVO-u.

SLUČAJEVI granatiranja iz bolnice Koševo od strane snaga ARBiH zabilježeni su u izvještajima ARBiH. Pomoćnik komandanta za sigurnost 7. brigade ARBiH Tomislav Jurić izvijestio je Prvu komandu korpusa 28. decembra 1992. godine da su "nepoznate osobe pucale minobacačima iz mobilnih kamiona u blizini bolnice Koševo". U izvještaju je to napomenuto "27. decembra 1992. između 20.00 i 20.30 minobacač koji se kretao s lokacije na lokaciju na kamionu je ispalio četiri minobacačke rakete. Ispaljeni su sa različitih lokacija u blizini bolnice Koševo i novog naselja Breka, vjerovatno u blizini ulica Marcela Šnajdera, Fuada Midžića, Luja Adamiča, Jovana Bjelića, Ismeta Mjezinovića i obližnjih ulica. Nekoliko minuta kasnije, kao reakcija, agresor je ispalio tri do četiri artiljerijska projektila na područje Koševa, Grdonja, dok je jedna artiljerijska runda pogodila stambenu zgradu u ulici Spasoja Mičića.

SUTRA: Bošnjaci pucali i na badnjak

Preporučujemo

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije

Pratite vesti prema vašim interesovanjima

Novosti Google News
Tagovi

Drugi pišu

Pročitajte više

Komentari (0)

Ostavi komentar

Najnovije iz rubrike

Politika
Tenis
Fudbal
NIKADA NEĆEMO SAZNATI PRAVU ISTINU: Sabalenka progovorila o dopingu

"NIKADA NEĆEMO SAZNATI PRAVU ISTINU": Sabalenka progovorila o dopingu