NAJVEĆA I NAJSJAJNIJA PLANETA U KULTURNOJ GALAKSIJI SRBIJE: LJubimir Simović ostavio dubok trag u dramskoj literaturi i pozorištu

U TO ne treba niko više da sumnja: sa Ljubomirom Simovićem naša dramska literatura i pozorište dobili su jednog sjajnog, prvorazrednog autora. Do pre godinu dana poznat kao vrstan pesnik, Simović je "Hasanaginicom" najavio, a "Čudom u Šarganu" nedvosmisleno potvrdio, da je poeta u drami našao formu za originalan, izuzetno sugestivan, lokalno-nacionalan i intelektualno univerzalan iskaz.

foto N.Babić

Ovim rečima Slobodan Selenić prokomentarisao je "rađanje" Ljubomira Simovića kao dramskog pisca.

Praizvedba "Hasanaginice" bila je u maju 1974. na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu, u režiji Želimira Oreškovića. Prva Simovićeva glavna junakinja bila je Neda Spasojević, a ostale likove oživeli su Mida Stevanović, Ksenija Jovanović, Miloš Žutić, Mihailo Viktorović, Đorđe Pura... Tih sedamdesetih, drama rađena po motivima poznate epske pesme postavljana je na scene širom Srbije. Videla ju je publika u Kruševcu, Somboru, Zaječaru, Novom Sadu, Subotici, Vršcu, Leskovcu, Šapcu, Kikindi i, naravno, u njegovom rodnom Užicu.

Jagoš Marković, gotovo tri decenije od praizvedbe, režirao je istu dramu u Narodnom pozorištu u Beogradu: bilo je to u decembru 2001. godine i, uz mnoge promene u glumačkom ansamblu, ova predstava nadživela je i samog reditelja - trenutno je najdugovečniji dramski naslov u nacionalnom teatru.

foto Arhiva Narodnog pozorišta/Ž.Jovanović

"Čudo u Šarganu" započelo je svoj pozorišni život oktobra 1975, na sceni Ateljea 212 i u rediteljskom čitanju Mire Trailović. I sama predstava važila je za pozorišno "čudo". Ostala je na repertoaru do rekonstrukcije kuće, a u legendarnoj podeli Ikonija je bila Mira Banjac, Gospavu je igrala Ružica Sokić, Cmilju - Seka Sablić. U istom teatru Dejan Mijač vratio se ovom naslovu, radeći ga kao četvorosatnu predstavu u februaru 2002. godine. Kao u samom tekstu, kiša je padala bez prestanka, dok su pod njom poznate likove tumačili Anita Mančić, Milica Mihajlović i Radmila Tomović. U međuvremenu, "Čudo" se izvodilo u gotovo svim srpskim pozorištima: Zaječaru, Novom Sadu, Kruševcu, Nišu, Vršcu, Kragujevcu, Zrenjaninu, Somboru, Leskovcu, Novom Sadu, i naravno - Užicu.

Drama "Putujuće pozorište Šopalović" imala je praizvedbu oktobra 1985. godine (režija Dejan Mijač), na sceni Jugoslovenskog dramskog pozorišta. I ovaj komad okupio je sam vrh našeg glumišta (Miša Janketić, Miloš Žutić, Đurđija Cvetić, Branka Petrić, Milan Gutović, Gojko Šantić), a onda se kao mnoge druge sa Simovićevim potpisom ovenčala priznanjima: dobila je nekoliko nagrada na Sterijinom pozorju 1986. godine (najbolji savremeni dramski tekst, najbolja predstava, najbolja režija). Izvođena je pet sezona, sve do početka ratova devedesetih. Gostovala je širom bivše Jugoslavije i inostranstva. Posle premijere u JDP, isti komad postavljen je dvadeset pet puta širom bivše SFRJ i preko stotinu puta u inostranstvu.

foto Arhiva JDP

"Šopalovići" su premijerno izvedeni i u Narodnom pozorištu, u martu 2001, u režiji Kokana Mladenovića. Uloge je poverio Neli Mihailović, Danijeli Ugrenović, Vladanu Gajiću, Miodragu Krivokapiću, Borisu Komneniću, Veri Čukić, Mihajlu Lađevcu... Bilo je to one godine kada je na samom njenom izmaku Jagoš Marković radio "Hasanaginicu" kao prvi Simovićev tekst u svojoj biografiji. Posvetiće mu se još dva puta, i to u JDP: sa "Šopalovićima" u martu 2020, dve godine kasnije i "Čudom u Šarganu".

Iz velike rediteljske četvorke koja se vraćala Simovićevom delu (Mira Trailović, Dejan Mijač, Jagoš Marković) danas je među nama samo Egon Savin. "Šopaloviće" je režirao sa velikim uspehom 1995. u Srpskom narodnom pozorištu, a "Čudo u Šarganu" u Narodnom 2015. godine. Povodom smrti velikog pisca Savin kaže za naš list:

- Ljubomir Simović je najveća i najsjajnija planeta u našoj kulturnoj galaksiji. Veličanstveni pesnik i esejista, neuporediv dramski pisac. Još kao mlad stvorio je dela koja su postala klasika istog dana kad su izvedena u pozorištu. Rame uz rame sa Sterijom, Nušićem, Aleksandrom Popovićem i Duškom Kovačevićem, njegovim dramama srpska dramska književnost postaje jedna od najznačajnijih u Evropi. Prevođen i igran širom sveta, "Putujuće pozorište Šopalović" je najznačajnije naše delo za pozorište posle Drugog svetskog rata. Slava mu...

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije