Panorama

NOBELA DOBIO SA ZAKAŠNJENJEM: Pre 55 godina preminuo čuveni fizičar Maks Born

Dragana Matović

05. 01. 2025. u 06:30

NA današnji dan, pre ravno 55 godina, preminuo je ugledni nemački i britanski teorijski fizičar, nobelovac Maks Born (1882-1970) koji je bio na čelu dve velike revolucije u fizici 20. veka - teorije relativnosti i kvantne mehanike.

НОБЕЛА ДОБИО СА ЗАКАШЊЕЊЕМ: Пре 55 година преминуо чувени физичар Макс Борн

Dok je bio šef Instituta za teorijsku fiziku Univerziteta u Getingenu u Nemačkoj, uz njega su stasavali naučnici Verner Hajzenberg, Volfgang Pauli, Paskul Džordan, J. Robert Openhajmer i Edvard Teler. Ipak, Born je bio među poslednjima koji su kao predvodnici kvantne revolucije dobili Nobelovu nagradu. Doprinosi Borna za stvaranje kvnatne mehanike, koji je bio stidljiv a u vreme dodeljivanja Nobelove nagrade 1932. i 1933, Hajzenbergu, Šredingeru i Polu Diraku i - penzionisan, vrlo brzo su zaboravljeni.

Previd je konačno ispravljen 1954. godine. Maks Born je potekao iz bogate porodice jevrejskog porekla. Njegova majka je umrla kada je Maks imao četiri godine, a njegov otac, lekar i medicinski istraživač, umro je kada je on imao 17 godina. Astmatičar, Maks je bio fizički i emocionalno slab čitavog života. Njegova interesovanja za matematiku i astronomiju su ga na kraju dovela u Getingen, svetski centar za matematička istraživanja, gde je otkrio da njegov talenat leži u primeni sofisticirane matematike na nove probleme u fizici.

Born je bio prvi koji je razvio relativističku teoriju krutog elektrona. Teorija ga je povezala sa Albertom Ajnštajnom, prvo 1909. godine, a zatim ponovo u Berlinu tokom Prvog svetskog rata. Born i njegova supruga Hedvig (Hedi), kojom se oženio 1912. godine, ostali su bliski prijatelji Ajnštajnovih. Njihova prepiska, jedno je od blaga istorije 20. veka.

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije

Pratite vesti prema vašim interesovanjima

Svet

3 50

TRAMP ZAPALIO SVET IZJAVOM: Ne mogu da isključim mogućnost upotrebe vojne sile!

NOVOIZABRANI predsednik SAD Donald Tramp izjavio je danas da ne može da isključi mogućnost upotrebe vojne sile ili ekonomske prinude, uključujući povećanje carina, kada je u pitanju preuzimanje kontrole nad Grenlandom i Panamskim kanalom.

07. 01. 2025. u 18:50

Svet

0 51

"OSVETA MAĐARSKOJ ZBOG PODRŠKE DONALDU TRAMPU" Sijarto oštro o sankcijama SAD-a Orbanovom šefu kabineta

MINISTAR spoljnih poslova Mađarske Peter Sijarto danas je kritikovao odluku Vašingtona da uvede sankcije šefu kabineta mađarskog premijera Viktora Orbana, Antalu Roganu, zbog sumnje da je umešan u korupciju u Mađarskoj.

07. 01. 2025. u 18:12