NOVI SJAJ SRPSKOG HRAMA U PARIZU: "Novosti" na licu mesta - privodi se kraju veličanstveno oslikavanje crkve Sveti Sava u Gradu svetlosti

Kad padne pogled, pred očima se uzdignu srpski kraljevi i dinastije, s jedne strane Nemanjići, s druge Obrenovići i Karađorđevići, a tu su i Nikola Tesla i Mihailo Pupin, slikarka Nadežda Petrović, pored nje Milunka Savić, patrijarh Pavle, Njegoš…

Foto: Goran Čvorović

Svi oni čine veliku fresku na nekoliko kvadratnih metara na istočnom zidu Srpske pravoslavne crkve Sveti Sava u Parizu.

- Imamo jedinstvenu Fresku Sveta Srbija, sa Hristom na sredini i našim velikanima oko njega. Neprevaziđena je, unikatna. Postoji samo kod nas. Nigde drugde – kaže s ponosom za vaskršnji broj "Novosti" protjerej stavrofor Nikola Škrbić, starešina hrama Svetog Save u Parizu.

Uz budno praćenje i na radost vernika, poslednjih godina pred očima namernika u ovoj srpskoj bogomolji u Parizu niče originalni ikonopis koji lepotom i bleštavilom zasenjuje mnoge do sada viđene. Za umetnički deo ovog izuzetnog poduhvata zaduženi su profesor na Akademiji za umetnost i konzervaciju Srpske pravoslavne crkve u Beogradu Vladimir Karanović, renomirani freskopisac Veronika Đukanović i docent na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu, Užičanin Goran Jović.

- To su vrhunski umetnici koji su radili i u Hramu Svetog Save – ističe prota Nikola.

Dugačak je spisak hramova kojima su ovi stvaraoci zlatnih prstiju dali sjaj i oreol Vizantije i srpskog nasleđa. Unutrašnjost pariske crkve počeli su da oslikavaju 2018. godine. "Novosti" su svojevremeno propratile početak radova koji se sada bliže kraju. Prethodno su očišćeni i pripremljeni zidovi, naneta dva sloja podloge, stavljena mrežica, a zatim su brušeni.

- Pripreme su radili naši vredni pariski moleri, po programu ikonopisaca – ističe prota.

Na podlozi se radila skica, po njoj su pripremane boje, a onda se oslikavalo. Slikalo se na suvom zidu, a sve je obloženo zlatnim listićima. Vodilo se računa da radovi budu izvršeni kvalitetno. Oslikani su oltar i plafon, pa istočni zid, zatim zapadni, a onda hor. Ovaj ogromni posao vršio se po etapama. 

- Na ikonopisu se radi aktivno pet godina. Umetnici budu preko leta, dođu ponovo po mesec-dva, s ekipom od pet-šest pomoćnih majstora. Glavni rade lice i ruke, drugi, studenti, pod njegovim rukovodstvom, odežde i ornamente – prenosi nam starešina crkve.

Obiman posao je praktično priveden kraju. Na svodu u glavnoj apsidi u oltarskom delu je Sveti Sava sa arhijerjima. Gleda ka Hristu u kompoziciji Vaznesenja gospodnjeg. Oslikani su i prvi arhiepiskop posle Svetog Save Arsenije Sremac, sveti Makarije Sokolović koji je obnovio Pećku patrijaršiju, sveti Jovan Maksimović Šangajski, svetitelj Nikola Velimirović...

U gornjoj zoni ikonopisani su veliki praznici poput Božića i Sretenja, u drugoj zoni je predstavljeno Žitije Svetog Save, a u donjem delu su srpski svetitelji. Umetnici su imali uzore, ali nastalo delo je originalno. U oslikanim medaljonima nalaze se i sve predstave Hrista, na šest arkada, slično kao na freskama iz manastira u Pećkoj patrijaršiji.

Imajući u vidu da se crkva nalazi u Parizu, autori su se potrudili da čast odaju i lokalnim svecima koje, kako ističe prota Nikola, praznuje i pravoslavna crkva, zajedno s rimokatoličkom, kao što su sveti Dionisije iz Sen Denija, zaštitnica Pariza Genoveva, sveti Martin iz Tura, sveti German Pariski, sveta Klotilda, Irinej Lionski… Tako su ispoštovani nasleđe i kultura mesta na kome se bogomolja nalazi i zahvaljeno na gostoprimstvu. A širina duha srpske pravoslavne crkve ogleda se i u činjenici da su, levo i desno od oltara, na plafonu islikane kompozicije "Naroda u tami", među kojima su zastupljeni Tračanin, Gal, Ergrurac, Rimljanin, Grk, stari Sloven, Jevrejin, Japanac, Kinez, Indus, predstavnici Afrikanaca, Azijata i arapskog sveta.

Balkonski deo u kome nastupa parohijski hor Sveti Simeon Mirotočivi posvećen je presvetoj Bogorodici. U ovoj božanstvenoj atmosferi srpski patrijarh Porfirije rukopoložio je i novog pariskog vladiku Justina. Naš sagovornik ističe da je ostalo da se, levo i desno od ulaznih vrata, još, oslikaju, s leve strane, Putovanje Svetog Save i Pećka patrijaršija, a s desne svetinje Pariza – Bogorodičina crkva, Sakr Ker, ruska i grčka crkva. 

- Sve je već nacrtano, ali nije oslikano. Freskopisci dolaze odmah posle Vaskrsa i ostaju desetak dana, da bi završili ikonopis – kaže otac Nikola Škrbić.

Ističe da su, uz završetak oslikavanja, postavljena četiri manja polijeleja, čeka se veliki, treba da se urade još neki radovi u enterijeru, postave nove stasidije, vladičanski tron, pevnica. Mermer za pod biće donet iz Srbije.

- Nadamo se osvećenju najesen ili početkom sledeće godine. Očekujemo, ako Bog da, i patrijarha tom prilikom – navodi naš sagovornik. 

Sredstva za ikonopis su obezbeđena donacijom vernika i privrednika. Prota u celom ovom poduhvatu ističe i veliku angažovanost prote stavrofora Slaviše Šanjića, koji je između ostalog bio zadužen za prikupljanje materijalnih sredstava:

- Njegova uloga je bila zaista velika. Sve smo radili u saradnji, u početku s vladikom Lukom, a sada s vladikom Justinom, pod njegovim blagoslovom.

O ikonopisu u crkvi i toku radova biće objavljena i monografija, na srpskom i francuskom jeziku, da bi posetioci, koji zadivljeni odu iz crkve, sa sobom mogli da ponesu i delić ove veličanstvene atmosfere.

CRKVA IZ 1908. GODINE

Bogomolja u kojoj se danas nalazi Srpska pravoslavna crkva u Parizu najpre je bila evangelistička. Izgrađena je 1908. godine, a onda je 1964. godine naša crkva ovaj prostor iznajmila na polzu velikog broja naših vernika.

- Plaćali smo kiriju dvadeset godina, a onda smo je kupili 1985. i sada je u našem vlasništvu – ističe prota Nikola.

Foto: Goran Čvorović

Foto: Goran Čvorović

Foto: Goran Čvorović

Foto: Goran Čvorović

Foto: Goran Čvorović

Foto: Goran Čvorović

Foto: Goran Čvorović

Foto: Goran Čvorović

Foto: Goran Čvorović

Foto: Goran Čvorović

Foto: Goran Čvorović

Foto: Goran Čvorović

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije